Postbachelor opleiding e-Learning: samen zoeken naar de best passende technische leeroplossing

In de postbachelor opleiding e-Learning zoek je samen naar de technische leeroplossing die het beste past

Door Pieterjan van Wijngaarden

De postbachelor opleiding e-Learning is al twintig jaar een erkende naam in het land van opleiding en onderwijs. Gardi Bloemhof, senior adviseur leren en ontwikkelen bij Isala Academie van het Isala Ziekenhuis in Zwolle, nam een aantal jaren geleden met grote tevredenheid deel aan deze opleiding. Ik spreek met haar én met Marcel de Leeuwe. Hij is vanaf het begin betrokken bij de opleiding. Marcel werkt als onafhankelijk e-learning adviseur en trainer. Tevens is hij hoofddocent bij deze postbachelor opleiding waarin je leert om e-learning op een doordachte en effectieve wijze te integreren in jouw werkveld. “De kern van de postbachelor opleiding e-Learning is dat je op een andere manier naar leren kijkt”, aldus Marcel.

Dit gesprek is ook te beluisteren als audio-opname via Soundcloud

Vertel eens, wat is de essentie van deze opleiding?
Wat ga ik als deelnemer van deze opleiding meemaken?
Marcel: Gedurende een periode van ongeveer een jaar ontmoeten we elkaar ongeveer op dertien avonden. De afgelopen edities hebben we overigens voornamelijk online en op afstand met elkaar gewerkt. Er komt een variëteit aan onderwerpen voorbij. De opleiding bestrijkt het complete veld van e-learning dus dat gaat van onderwerpen als mobiel leren of augmented reality tot bijvoorbeeld de vraag hoe je draagvlak kunt creëren voor verschillende vormen van e-learning in organisaties. We geven de opleiding vorm met een groep van experts die vooraanstaand zijn in hun eigen vakgebied. Er zijn gastcolleges maar het belangrijkste is eigenlijk dat je als deelnemer werkt aan vier grote opdrachten. Dat zijn opdrachten uit jouw eigen werkpraktijk. Zo houden we het praktisch en zorgen we er voor dat de opleiding direct impact heeft op jouw werkomgeving.

De leergang startte een jaar of twintig geleden bij Fontys.
Het thema e-learning is in de huidige coronatijd actueler dan ooit. Merk jij dat ook?
Marcel: Twintig jaar geleden zijn we inderdaad gestart bij Fontys, daarna is de opleiding nog ondergebracht geweest bij Avans. Nu hebben we een huis gevonden bij de FCE, Stichting Opleidingskunde. Het thema e-learning is wat mij betreft altijd urgent geweest. Het leuke is dat als ik terugkijk op al die jaren, dan zie ik dat de opleiding geen jaar hetzelfde is geweest. We breiden de opleiding eigenlijk steeds uit. Door corona zien we inderdaad wel dat het belang bij organisaties groter wordt om op het gebied van online leren het verschil te maken.

Gardi, jij nam enkele jaren geleden deel aan deze opleiding.
Welk onderdeel is jou het meeste bijgebleven?
Gardi: Eigenlijk is de hele opleiding mij bijgebleven. Ik maak nog dagelijks gebruik van heel veel dingen die ik daar heb geleerd. Zonder uitzondering spraken alle lessen mij aan. Ze waren vooral waardevol omdat ze starten bij de praktijk, bij de ervaring en bij het didactisch proces van de deelnemer. Ik herinner me ook het samen zoeken: welke technische leeroplossing past het beste bij het leerresultaat dat ik wil behalen? Het was een proces van ervaringen uitwisselen; wij als deelnemers maar ook onze docenten deden daarin mee. Specifiek was voor mij de performance support of werkplekondersteuning een belangrijk thema. In de zorg, waar ik werk, gaat het al jaren over leren op de werkplek. In onze organisatie waren we echt op zoek naar hoe we dat goed konden ondersteunen en hoe we dat proces op een informele manier verder konden ontwikkelen.

Als ik naar je luister, dan komt het op mij over als een soort community of practice met vakgenoten.
Herken je dat beeld?
Gardi: Absoluut en dat was ook echt een meerwaarde. Ik had dat van tevoren eigenlijk niet bedacht maar bij zo’n thema als e-learning werkt dat heel goed. Het is een thema dat voor veel mensen best nieuw is maar voor iemand als Marcel – en ook de andere docenten – dus helemaal niet. Je wilt niet steeds zelf het wiel opnieuw uitvinden. Dan is het fijn dat er zoveel ruimte is om dingen te delen, onderling met deelnemers én met docenten. Ik heb gemerkt dat je versnelt als je met elkaar deelt. Je krijgt het op een andere manier weer terug. Dat is ook echt iets dat binnen deze opleiding wordt uitgedragen, de docenten nemen daarin het voortouw. Zij geven niet alleen les vanuit hun kennis maar vooral ook vanuit hun ervaring. Het netwerk dat is ontstaan in de tijd dat ik de opleiding volgde, gebruik ik nog altijd. Ook de docenten staan er nog altijd voor open om mee te denken en hun kennis te delen.

Hoe luister jij hiernaar, Marcel?
Heb jij ook het gevoel dat je onderdeel bent van zo’n community of practice?
Marcel: Nou en of, ik zeg soms dat ik als hoofddocent nog meer leer dan de deelnemers maar dat is ook echt zo. Kennis en ervaring uitwisselen is juist in dit vakgebied heel belangrijk, het is onmogelijk om één oplossing aan te dragen voor een probleem. Het is geen vakgebied waarin je zomaar een paar stappen volgt of een bepaald model, het is veel complexer dan dat. In dit vakgebied kun je alleen maar groeien als je kennis met elkaar uitwisselt en bereid bent om dingen ter discussie te stellen. Daarom vind ik dit overigens ook zo’n boeiend vakgebied. Je moet ook echt aansluiten bij de waarden en de manier van denken in de organisatie, pas dan kun je als Learning & Development (L&D) professional het verschil maken.

Gardi sprak zojuist over performance support als belangrijk onderdeel van de opleiding.
Is dat iets dat jij vaker terug hoort?
Marcel: Jazeker, dat sluit wat mij betreft aan op de trend dat je als L&D-afdeling niet zomaar oplossingen zoals trainingen ophoest. Vaak wordt er gevraagd: doe mij een tweedaagse training of een module e-learning. De kunst is echter om op zoek te gaan naar hoe je echt waarde of impact creëert, daar sluit performance support op aan. Je kijkt niet alleen naar opleiding maar naar het brede scala aan interventies waarmee je in organisaties waarde en impact kunt realiseren.

Hoe kun jij op dit moment de inzichten uit de opleiding e-Learning toepassen op jouw werk?
Gardi: Een eerste inzicht is om groot te denken en klein te beginnen. Ik beleef er veel plezier aan om dingen te gaan doen, dat is klein beginnen. En groot denken, dat betekent dat je nadenkt over hoe jouw interventies passen binnen het systeem. Wat is er al? Hoe sluit je daarop aan? Hoe ontsluit je e-learning? Wij hebben in de opleiding bijvoorbeeld geleerd hoe je kunt werken met video of interactieve video. Je maakt uiteindelijk een antwoord op de leervraag die op de werkplek wordt gesteld. Ik heb geleerd om klein te beginnen, daarom kan ik nu snel schakelen. Ik weet welke oplossingen er zijn en hoe ik samen met mijn collega’s keuzes kan maken. Een ander inzicht dat ik heb opgedaan is dat een systeem niet leidend moet zijn. Ik krijg best wel wat vragen naar bijvoorbeeld virtual reality, dat is een heel mooie maar ook een heel ‘hoogtechnische leeroplossing’. De vraag is echter of zo’n oplossing het doel dient dat je voor ogen hebt. Soms past een ‘laagtechnische’ leeroplossing veel beter en dat kan ook schelen in de kosten.

Het klinkt alsof je bewuster en professioneler deze afwegingen maakt
Gardi: Ja, ik denk dat dit zo is. Door de opleiding weet ik wat er mogelijk is. Je leert wat voor soort oplossingen passen bij specifieke vragen.
De Leeuwe: Voor mij is de kern dat je op een andere manier naar leren kijkt. Dat is ook mijn zoektocht tijdens de opleiding. Soms starten deelnemers met de opdracht om een aantal e-learnings te maken. De gedachte is dan dat e-learning een soort zelfstudie module is maar het is zoveel meer! Het is uiteindelijk het goed ondersteunen van het leren en werken op de werkplek. Daarmee maak je het verschil. Mijn overtuiging is dat we goede gesprekspartners zijn voor onze opdrachtgevers, collega’s en technische partners als we daar kritisch in zijn: is dit wel echt wat ons gaat helpen? Of is dit alleen maar een leuke hype waar we in mee gaan?

Uit wat voor organisaties komen de deelnemers aan de opleiding?
Marcel: Uit het onderwijs, de zorg, de overheid, de veiligheidsregio’s en commerciële bedrijven. We hebben het dan over ontwikkelaars van opleidingen of onderwijs maar ook over senior adviseurs, die op strategisch niveau werkzaam zijn.

Waar vind ik meer informatie over deze opleiding en hoe kan ik deelnemen?
Marcel: Op de website van de FCE is alle informatie te vinden: Postbachelor Opleiding e-Learning. Je leest daar overigens ook de reacties van oud-deelnemers, zoals Gardi. Heb je behoefte aan meer informatie? Dan kunnen we altijd een online afspraak maken via FCE-coördinator Janni Schipper via [email protected] om de wensen of ambities door te nemen. We kijken dan samen of het past.