Leren in, rond en voor het werk: drie perspectieven in een offline/online tijdperk

Mariël Rondeel, Erik Deen en Theo Visser

Leren in, rond en voor het werk: drie perspectieven in een offline/online tijdperk
In de leergang Adviseren & Ontwerpen voor Leren in Organisaties (AOLO) zetten wij als begeleiders drie perspectieven centraal. Ze maken het leren effectiever en dragen er aan bij dat mensen zelf aan het stuur van hun ontwikkeling staan. Welke zijn het?

De relationele ontwerpbenadering; betrekken op afstand
Wanneer in een organisatie een vraagstuk speelt waar leren een bijdrage aan kan leveren, is het van belang dit op een systematische en projectmatige manier aan te pakken. Zodat de uiteindelijke oplossing past bij het organisatiedoel dat je wilt bereiken. De effectiviteit van een leertraject is beduidend groter wanneer de ontwerper niet alleen een ‘systematische’ benadering hanteert (bijvoorbeeld leeractiviteiten kiezen die goed passen bij de doelen), maar ook een ‘relationele’. Dat wil zeggen dat de ontwerper actief werkt aan het vergroten van de inzet, deelname en steun van alle direct betrokkenen bij een leertraject.

Zo’n relationele benadering doet een sterk beroep op de adviesvaardigheden van de ontwerper. In de leergang werken we aan het opbouwen en ontwikkelen van deze bekwaamheden door middel van onder andere advieslabs, gerichte oefensessies met acteurs en het ondersteund werken in eigen advies- en ontwerpprojecten. In de anderhalvemetersamenleving zal deze relationele benadering een andere invulling krijgen maar we merken tijdens deze eerste crisisweken dat de onderliggende principes nog net zo waardevol en effectief blijken. Met hulp van technologische hulpmiddelen als MSTeams, Zoom en padlet werken de deelnemers nog steeds intensief samen met hun opdrachtgevers.

Versterken van talenten; online-talenten drijven boven
Leren is lang gezien als het wegwerken van tekorten; de zogenaamde gap-benadering. Je gaat iets leren als je iets niet of niet goed genoeg kunt. Een andere manier van kijken naar leren gaat over het versterken van de talenten van mensen. Hoe kun je sterke punten vergroten en meer zichtbaar maken? Hoe kun je leren zo inzetten dat mensen vooral beter worden in dat waar ze al goed in zijn zodat ze bijna als vanzelf mooie resultaten boeken in hun werk?

We staan in de leergang regelmatig stil bij deze invalshoek en onderzoeken manieren om deze waarderende benadering bij het adviseren en ontwerpen een belangrijke rol te laten spelen. In deze periode van omschakelen naar online samen werken en leren, zien we dat onvermoede talenten van mensen ineens boven komen drijven en het meer vanzelfsprekend is om daar gebruik van te maken. Denk aan de collega die handig is met technologie, of degene die erin uitblinkt om ook op afstand persoonlijk en verdiepend contact te faciliteren.

Werken en leren verbinden; nog nooit zo snel een nieuwe aanpak geleerd
Krachtige leerinterventies vinden plaats op de werkplek of zijn op zijn minst verbonden met de dagelijkse praktijk. De huidige tijd is daar een sterk voorbeeld van. Omdat we ineens met zijn allen gedwongen zijn ons werk online te doen kunnen we niet anders dan in die nieuwe praktijk veel lerenen uitproberen. Leren en werken vallen samen omdat we geen gebruik meer kunnen maken van bestaande routines. En tijd om eerst uitgebreid een opleiding te volgen is er niet. Leren is niet langer alleen een noodzakelijke voorbereiding op het werk, maar een bijproduct of zelfs het resultaat ervan. De mogelijkheden om dat leren te organiseren en te faciliteren zijn de afgelopen jaren, onder andere door de opkomst van technologie, enorm toegenomen. Er is een scala aan leerinterventies om uit te kiezen: blended, online, formeel, informeel. Mensen grijpen deze mogelijkheden graag aan om zelf hun professionele ontwikkeling vorm te geven en zoeken daarin partnerschap met vakgenoten via netwerken en online communities. In de leergang bieden we deelnemers ondersteuning bij het samenstellen van een optimale ‘blend’ om leren, werken en talentontwikkeling met elkaar te integreren.

Meer weten?
In de leergang maken we intensief gebruik van het vernieuwde boek Opleidingskunde, waar deze perspectieven uitgebreid worden beschreven en je tips en aanpakken terugvindt om ze toe te passen. De volledig herschreven versie van deze vak-klassieker verscheen eind 2017 en is geschreven door Erik Deen en Mariël Rondeel in nauwe samenwerking met Joseph Kessels.

AOLO online?
Het zal niet verbazen, de leergang is zelf de afgelopen tijd omgeschakeld naar een online versie. Daar hebben we goede ervaringen mee opgedaan. Ieder merkt dat ons vak ook verandert in de nieuwe werkelijkheid en daar gaan we in de leergang in mee. We hopen natuurlijk dat we snel weer live kunnen maar we houden ook de winst van deze online periode graag vast.

Wil je meer weten over de leergang? Klik hier voor de informatie op de website en de FCE Proeverij.
Wil je meer informatie over het boek Opleidingskunde? Die vind je hier.